شرایط تأسیس آزمایشگاه خاک
خلاصه مطالب:
آزمایشگاه خاک چیست و چه کاربردهایی دارد؟
تاسیس آزمایشگاه خاک و تاسیس آزمایشگاه بتن یکی از منابع درامد مهندسین عمران به صورت خود اشتغالی در صنعت ساختمان و صنایع وابسته به این عرصه می باشد.
با توجه به جمعیت رو به رشد کشور و افزایش سن ساختمان های قدیمی نیاز به ساخت و ساز همیشه بوده و این صنعت می تواند یکی از منابع مهم درامدی برای مهندسین ژوتکنیک باشد. همانطور که احتمالا می دانید گرفتن جواز ساخت از شهرداری یکی از مهم ترین مراحلی است که یک مهندس ساختمان باید آن را طی کند. همچنین طراحان سازه بدون داشتن مشخصات فنی خاکی که بر آن سازه را بنا می کنند، به سادگی نمی توانند میزان باربری خاک را بسنجند و پی مناسب برای آن خاک طراحی کنند.
پس قبل از شروع به احداث سازه مورد نظر بایستی خاک محل مورد احداث به آزمایشگاه خاک فرستاده شود و پس از دریافت تاییدیه نظام مهندسی فعالیت ساخت و ساز آغاز شود.
چرا آزمایش خاک انجام می دهیم؟
آزمایش خاک حصول اطمینان از ایمنی و استحکام خاکی می باشد که ساختمان قرار است بر روی آن ساختمان ساخته شود پس در نتیجه ایمنی یک ساختمان پس از ساخت به خاکی که بر روی آن ساختمان را می سازیم وابسته است.
بنابراین می‌توان گفت که آزمایش خاک از الزامات طراحی و ساخت یک سازه است. در این مقاله از گروه صنعتی پی خاک سنگ قصد داریم به مهندسین جوان فارغ التحصیل رشته ژئوتکنیک کمک کنیم تا با شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک آشنا شوند و در کنار شما جوانان عزیز هستیم آزمایشگاه مکانیک خاک خود را راه اندازی کنید.
الزام آزمایش خاک و کاربرد آن
همان طور که گفته شد هر جا که صحبت از طراحی و تحلیل سازه در میان باشد آزمایش خاک یکی از مهمترین نقش ها را ایفا می‌کند؛ چرا که قوانین ساخت و ساز ما را ملزم می کند که برای ساخت هر نوع سازه‌ای قبل از پی ریزی، خواص مهندسی آن که شامل مکانیک خاک، مقاومت و باربری آهن آلات، مصالح ساختمانی، مقاومت و پایایی بتن ، تناسب آسفالت با محل ساخت و … می‌شود مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرد که مکانیک خاک و تعیین مقاومت و باربری خاک یکی از مهمترین آنهاست.
از کاربردهای آزمایشگاه خاک می‌توان به تعیین چگالی بخش جامد خاک، آزمایش تراکم استاندارد، مقاومت خاک، نشست و… اشاره کرد. به اهمیت این حوزه در مهندسی می‌توان از تعداد آزمایشگاه‌هایی که در سطح شهر وجود دارند پی برد. اما افرادی که برای اولین بار قصد راه اندازی و ساخت چنین آزمایشگاهی را دارند باید قبل از انجام هر کاری، ابتدا با جزئیات کامل و شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک آشنایی پیدا کنند.
در زیر دو دستورالعمل مهم الزامی برای تاسیس آزمایشگاه خاک را قرار داده ایم که برای شروع کار مطالعه آنها خالی از لطف نیست اما اگر فرصت مطالعه آن را ندارید ما موارد مهم آن را در مقاله آورده ایم.
دانلود دستور العمل تاسیس آزمایشگاه خاک وزارت راه و شهرسازی
دستورالعمل تشخیص صلاحیت و صدور پروانه اشتغال به کار شرکتهای خدمات فنی و آزمایشگاهی مصوب شورای توسعه نظام مهندسی و کنترل ساختمان
نکات مربوط به تاسیس آزمایشگاه خاک
شرکت‌هایی که شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک را دارند دارای رتبه‌بندی‌های مختلفی هستند و در دو گروه دولتی و خصوصی تقسیم بندی می‌شوند.
گروه دولتی: این گروه شرکت‌هایی هستند که مسئولیت انجام پروژه های کشوری را با بودجه دولتی برعهده دارند.
گروه خصوصی: این گروه نیز شرکت‌هایی هستند که پروژه های عمرانی و شهری را با مالکیت خصوصی انجام می‌دهند.
اما تفاوت این دو گروه در چیست؟
تفاوت گروه دولتی و خصوصی در کسب اعتبار آنها است. برای مثال گروهی که از بودجه دولتی استفاده می کند بایستی برای کسب اعتبار خود از طریق سازمان برنامه و بودجه اقدام کند. در صورتیکه شرکتی که دارای مالکیت خصوصی است باید برای کسب اعتبار مورد نیاز خود از طریق معاونت وزارت مسکن راه و شهرسازی اقدام کند. اما در نهایت هر دو گروه موظف هستند که برای کسب اعتبار خود قبل از اقدام از طریق معاونت های مربوطه، شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک را برای خود فراهم کنند.
مهمترین شرایطی که برای به دست آوردن رتبه‌بندی شرکت‌ها از طریق معاونت‌های راهبردی برای ساخت یک آزمایشگاه خاک لازم است شامل موارد زیر می‌شود:
۱. احراز صلاحیت برای تاسیس آزمایشگاه
قبل از هر چیز شما باید یک شرکت ثبت شده در اداره ثبت شرکت ها داشته باشد که در موضوع آن شرکت فقط “انجام و ارائه خدمات فنی آزمایشگاهی” منظور شده باشد و در روزنامه رسمی می بایست تاسیس این شرکت آگهی شده باشد.
۲. افراد امتیاز آور
استفاده از افراد با تجربه و دارای پروانه نظام مهندسی مرتبط یکی دیگر از مواردی است که برای تاسیس آزمایشگاه مکانیک خاک مورد نیاز است.
۳. تجهیزات آزمایشگاه
قبل از هر چیز هر دو گروه بایستی تجهیزات آزمایشگاهی خود را مانند لوازم آزمایش هیدرومتری، لوازم آزمایش اندازه گیری حد خمیری خاک، انواع الک ها طبقه بندی مناسب خاک، هود شیمیایی و تجهیزات حفاری ماشینی را کامل کنند.
نکته: در همه مراحل توجه داشته باشید که برای فراهم کردن شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک از افراد متخصص در این زمینه مشاوره بگیرید و آیین نامه‌های مربوط به آن را به خوبی مطالعه و بررسی کنید. ما در پی خاک سنگ در کنار شما از قبل از مرحله ثبت شرکت تا تست اولین نمونه ها خواهیم بود. برای مشاوره می توانید به قسمت تماس با ما رقته و از آنحا اقدام به برقراری تماس با کارشناس ما در این بخش داشته باشید. لازم به ذکر است که مشاوره این شرکت به جهت خرید محصولات از ما نمی باشد و ما بهترین پیشنهاد را به شما ارائه می دهیم و تصمیم گیری با خود شماست.
مراحل و شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک
ثبت کردن شرکت
چه در گروه های دولتی و چه در گروه شرکت های خصوصی قرار داشته باشید اگر قصد تاسیس آزمایشگاه خاک را دارید باید در قدم اول شرکت خود را به ثبت برسانید. برای این کار از طریق اداره ثبت اقدام کرده و مراحل مربوطه مانند نام شرکت، آدرس و … را پشت بگذارید. پس از ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت ها، آگهی تاسیس آن در روزنامه‌های رسمی منتشر می‌شود.
نکته: به این نکته توجه داشته باشید که موضوع فعالیت شرکت برای ثبت باید “انجام و ارائه خدمات فنی آزمایشگاهی” ذکر شود؛ در غیر اینصورت اجازه فعالیت نخواهید داشت.
همچنین توجه داشته باشید که شرکت های ثبت شده برای فعالیت باید عضو حقوقی سازمان نظام مهندسی استان خود باشند
پس از طی کردن این مراحل شما صاحب شرکت می‌شوید. اما امکان فعالیت ندارید و باید برای اخذ پروانه اشتغال دیگر تجهیزات مورد نیاز که از شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک محسوب می‌شود را فراهم کنید.
نیروی انسانی امتیاز آور
حداقل دو نفر از مدیران شرکت باید دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی باشند و حضور حداقل بک فرد دارای صلاحیت حرفه ای با موضوع شرکت در هیات مدیره الزامی می باشد
اعضای هیئت مدیره و شاغلین که پروانه آنها برای شرکت متناسب با موضوع آزمایشگاه امتیاز آور باشد، نمی توانند از پروانه اشتغال به کار خود در جای دیگری استفاده نمایند
وظایف و مسئولیت های شرکت های خدمات فنی آزمایشگاه خاک
- تعیین عمق و تعداد گمانه های لازم بر اساس مقررات موجود و استانداردهای لازم و مشخصات طرح
- حفاری گمانه های شناسایی و انجام آزمایش های صحرایی؛ نمونه گیری در اعماق مختلف گمانه ها به صورت دستخورده و دستنخورده (در صورت برخورد به لایه های خاک ریزدانه) با استفاده از نمونه گیر U4، شلبی و مغزه
- انجام آزمایش نفوذ استاندارد SPT در اعماق مختلف حدوداً با فاصله ای بین 1.5 تا 2.5 متر و همچنین در محل تغییر لایه ها
انجام آزمایش بارگذاری صفحه (Plate Load Test) در اعماق موردنظر در صورت نیاز - انجام آزمایش های شناسایی و طبقه بندی خاک شامل تعیین رطوبت نسبی، دانه بندی، هیدرومتری، حدود اتربرگ، وزن مخصوص، طبقه بندی و تشریح نظری نمونه ها
- انجام آزمایش های مقاومتی و شکل پذیری خاک شامل آزمایش تک محوری، سه محوری، برش مستقیم و تحکیم
- آزمایش سه محوری و تک محوری با قطرهای مختلف و برش مستقیم در ابعاد متفاوت
- ارائه توصیه های لازم به کارفرما
- انجام سایر موارد مربوطه
- ارائه گزارش به کارفرم
نحوه تعیین پایه آزمایشگاه خاک
پایه | ۳ | ۲ | ۱ | ارشد |
|---|---|---|---|---|
حدود امتیاز | ۶۰ – ۵۰ | ۸۰ – ۶۱ | ۱۰۰ – ۸۱ | ۱۱۰ – ۱۰۱ |
جدول امتیازدهی به آزمایشگاه‌های خاک
( مدرک متناسب با موضوع آزمایشگاه )
موضوع | امتیاز به ازای هر نفر |
|---|---|
دیپلم ساختمان | ۲ |
کاردانی | ۴ |
کارشناسی | ۶ |
کارشناسی ارشد | ۱۲ |
دکترا | ۱۵ |
حداکثر امتیاز | ۲۰ |
جدول امتیازدهی به آزمایشگاه‌های خاک
( مدرک غیر متناسب با موضوع آزمایشگاه )
موضوع | امتیاز به ازای هر نفر |
|---|---|
کاردانی | ۱ |
کارشناسی | ۲ |
کارشناسی ارشد | ۳ |
دکترا | ۴ |
حداکثر امتیاز | ۵ |
جدول امتیازدهی به آزمایشگاه‌های خاک
( پایه‌های مهندسی )
موضوع | امتیاز به ازای هر نفر |
|---|---|
پایه ۳ | ۸ |
پایه ۲ | ۱۲ |
پایه ۱ | ۱۶ |
ارشد | ۲۰ |
جدول امتیازدهی به آزمایشگاه‌های خاک
( پایه‌های کاردانی )
موضوع | امتیاز به ازای هر نفر |
|---|---|
پایه ۳ | ۲ |
پایه ۲ | ۳ |
پایه ۱ | ۴ |
رشته های متناسب با موضوع آزمایشگاه ژئوتکنیک، کارشناسی عمران-عمران، کارشناسی عمران با گرایش خاک، کارشناسی ارشد ژئوتکنیک و یا خاک و پی با پایه عمران می باشد و رشته های غیرمتناسب، سایر رشته های هفت گانه مهندسی ساختمان (معماری، برق، شهرسازی، مکانیک، ترافیک و نقشه برداری)، فیزیک، زمین شناسی، معدن، جغرافیای طبیعی و شیمی می باشد.
شرکت های خدمات فنی و آزمایشگاهی برای دریافت بالاترین پایه علاوه بر امتیازات این جدول باید نسبت به پیاده کردن استاندارد ملی 17025 اقدام نمایند.
حد صلاحیت و ظرفیت اشتغال به کار آزمایشگاه خاک (ژئوتکنیک)
الزامات | پایه ۳ | پایه ۲ | پایه ۱ | ارشد |
|---|---|---|---|---|
حداقل مدرک تحصیلی یک نفر از اعضای هیأت مدیره | لیسانس عمران پایه ۳ | لیسانس عمران پایه ۲ | لیسانس عمران پایه ۱ | لیسانس عمران پایه ارشد |
گروه‌های ساختمانی مجاز | الف، ب | الف، ب، ج | الف، ب، ج، د | الف، ب، ج، د |
حداکثر ظرفیت اشتغال به کار سالیانه | ۷۰۰۰۰ | ۱۰۰۰۰۰ | ۱۵۰۰۰۰ | ۲۵۰۰۰۰ |
حداکثر تعداد کار سالیانه آزمایشگاه ژئوتکنیک | ۳۰ | ۴۰ | ۵۰ | ۵۵ |
حداکثر تعداد کار همزمان آزمایشگاه ژئوتکنیک | ۳ | ۴ | ۵ | ۵ |
حداکثر تعداد کار سالیانه آزمایشگاه بتن | ۷۰ | ۸۰ | ۹۰ | ۱۰۰ |
حداکثر تعداد کار سالیانه آزمایشگاه جوش | ۷۰ | ۸۰ | ۹۰ | ۱۰۰ |
چک لیست تجهیزات مورد نیاز آزمایشگاه خاک (ژئوتکنیک)
( حداقل تعداد مورد نیاز بر اساس هر پایه)
تجهیزات | پایه ۱ | پایه ۲ | پایه ۳ |
|---|---|---|---|
سری کامل الک | ۳ | ۲ | ۱ |
دستگاه جداکننده و تکان‌دهنده مکانیکی | ۱ | ۱ | ۱ |
دستگاه کاساگرانده | ۳ | ۲ | ۱ |
ترازو با دقت ۰/۰۱ ، ۰/۱ و ۱ گرم از هر کدام | ۲ | ۱ | ۱ |
گرمخانه | ۲ | ۲ | ۱ |
دستگاه تک محوری | ۱ | ۱ | ۱ |
دستگاه برش مستقیم ۱۰ × ۱۰ | ۲ | ۱ | ۱ |
دستگاه برش مستقیم ۳۰ × ۳۰ | ۱ | – | – |
وسایل تحکیم | ۱۲ | ۸ | ۴ |
پیکنومتر برای تعیین چگالی دانه‌ها | ۲ | ۱ | ۱ |
لوازم انجام آزمایش هیدرومتری (شامل حداقل ۶ مزور هیدرومتری) | ۲ | ۱ | ۱ |
لوازم انجام آزمایش حد خمیری خاک | ۳ | ۲ | ۱ |
ظروف تعیین درصد رطوبت | ۵۰ | ۴۰ | ۳۰ |
وسایل تراکم، CBR و دانسیته | ۱ | ۱ | ۱ |
وسایل کامل حفاری و مربوطه برای حفاری و نمونه‌برداری | ۲ | ۱ | ۱ |
لوازم کامل آزمایش نفوذپذیری با بار افتان آزمایشگاهی | ۱ | – | – |
دستگاه سه محوری با ملحقات UU | ۱ | ۱ | ۱ |
دستگاه سه محوری با ملحقات CU و CD | ۱ | ۱ | ۱ |
دستگاه تعیین مقاومت الکتریکی خاک | ۱ | – | – |
وسایل آزمایش SPT | 4 | 3 | 2 |
وسایل کامل آزمایش صفحه بارگذاری در محل | ۱ | ۱ | ۱ |
بیشتر بخوانید: آزمایش‌های آزمایشگاهی خاک
خرید تجهیزات مورد نیاز برای آزمایشگاه
یکی دیگر از شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک خرید تجهیزات آزمایشگاهی است که پس از ثبت شرکت باید نسبت به خرید آنها اقدام کنید. انتخاب تجهیزات آزمایشگاهی بنا به پایه فعالیتی که به آن آزمایشگاه تعلق می‌گیرد متفاوت هستند. به طور کلی آزمایشگاه‌ها در سه پایه تقسیم بندی می‌شوند که پایه یک دارای بیشترین تجهیزات و پایه ۳ کمترین تجهیزات آزمایشگاهی را در اختیار دارد.
تجهیزات مورد نیاز آزمایشگاه خاک
همانطور که گفته شد یکی از مهمترین شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک تجهیزات مورد نیاز برای آن آزمایشگاه است که در ادامه می‌توانید لیست تجهیزات مورد نیاز را همراه با حداقل تعداد آن برای هر پایه را بررسی کنید:
سری کامل الک: حداقل تعداد این دستگاه برای پایه یک 3 عدد، پایه دو 2 عدد و پایه سه 1 عدد است.
دستگاه شیکر الک: تعداد مورد نیاز این دستگاه برای هر سه پایه ۱ عدد است.
دستگاه برش مستقیم :
- ۱۰x۱۰: تعداد این دستگاه برای پایه یک ۲ عدد و برای پایه‌های دیگر یک عدد است.
- 30×30: این دستگاه تنها در آزمایشگاه پایه یک مورد استفاده قرار می گیرد و به یک عدد از آن نیاز است.
وسایل آزمایش حد خمیری: تعداد مورد نیاز آن برای پایه یک 2 عدد و برای پایه ۲ و ۳ یک عدد است.
وسایل آزمایش تراکم، وسایل آزمایش CBR و وسایل آزمایش دانسیته در محل
برای تهیه هر یک از این وسایل که جزوه شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک محسوب می‌شوند کافی است که یک عدد در هر پایه را تهیه کنید.
دستگاه حفاری: برای پایه یک 2 عدد و برای پایه های دیگر تنها یک عدد کافی است.
دستگاه آزمایش نفوذپذیری با بار استان ثابت و دستگاه تعیین مقاومت الکتریکی خاک:
به هر یک از این دو دستگاه تنها یک عدد در پایه یک نیاز است.
وسایل هیدرومتری و پیکنومتر: برای پایه دو 2 عدد و برای پایه‌های دیگر تنها یک عدد نیاز است.
دستگاه تحکیم: برای تهیه این دستگاه باید در پایه یک ۱۲ عدد، در پایه دو 8 عدد و در پایه سه 4 عدد از آن را تهیه کنید.
دستگاه‌های سه محوری: این دستگاه ها که در انواع مختلف ارائه می شوند تعداد مورد نیاز آن در آزمایشگاه خاک نیز متفاوت است. برای مثال دستگاه سه محوری uu در هر سه پایه به یک عدد نیاز دارد، اما دستگاه سه محوری cu و cd فقط به یک عدد آن هم در پایه یک نیاز دارد.
وسایل آزمایش اسپیدی: برای تهیه این وسیله در پایه یک 4 عدد، در پایه دو 3 عدد و در پایه سه ۲ عدد نیاز است.
وسایل آزمایش بارگذاری صفحه: از این وسیله نیز در هر سه پایه به 1 عدد نیاز خواهید داشت.
سخن آخر
برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی که از جمله مهمترین شرایط تاسیس آزمایشگاه خاک محسوب می‌شوند توصیه می‌کنیم که وسایل مربوطه را از شرکتهای معتبر تهیه کنید. زیرا سلامت تجهیزات و کارایی آنها برای سنجش معیارهای مختلف خاک در اولویت قرار دارد. شرکت صنایع پی خاک سنگ در عرضه محصولات خود همیشه حد تعادل را رعایت کرده و محصولات با کیفیت را با قیمتی مناسب در اختیار مشتریان قرار داده می‌دهد. شما نیز می‌توانید برای خرید این تجهیزات و مقایسه قیمت محصولات شرکت ما اینجا کلیک کنید.
یک پاسخ
خوب بود فقط نفهمیدم از کجا برای تاسیس باید شروع کنم منظورم ادارات هست